YAVUZ SULTAN SELİM VE KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN - DEVLET ANLAYIŞI

       Yavuz Sultan Selim, Mısır seferinden döndükten sonra bir gün Vezir-i Azam Piri Paşa' yı yanına çağırmış ve şöyle sormuştu: ''Gittiğimiz her yerde fetihler nasip oldu ve emrimize karşı gelecek kimse kalmadı. Bu durumda devletin yıkılma ihtimali var mıdır?''  Vezir-i Azam Piri Paşa ise şu cevabı verir: ''Cetlerinizin koyduğu kanun ve kaideler icra olundukça bu devletin zarar görmesi imkansızdır. İleride evlatlarınızın söz sahibi olduğu zamanlarda akılsız veziri azam tayin olunur, haksızlıklar yapılır ve vazifeler ehline verilmezse işte o zaman bu devletin zarar görmesi kaçınılmaz olur.'' der.

       Kanuni Sultan Süleyman, zirveye çıktığı dönemde sık sık devletin akıbetini hayal eder ve derin düşüncelere dalardı. Bir gün bu endişelerini devrin alimlerinden Yahya Efendi ile paylaştı ve sordu: ''Osmanlı'nın akıbeti nasıl olur, bir gün olur da zarar görür mü?'' Yahya Efendi ise padişaha şu cevabı verir: ''Bir devlette zulüm yayılır, haksızlıklar ayyuka çıkarsa, işitenler de 'neme lazım' deyip uzaklaşırsa, koyunları kurtlar değil de çobanlar yerse, bilenler bunu söylemeyip susarsa işte o zaman akıbet kötü olur.'' diye cevap verir.